Tips & Tricks 3

Kleur, mengen en de eerste laag

In het verband met de kruisweg staties is het ook een periode dat je op je eigen manier, je met het thema en de gekozen statie verbindt. De één heeft een duidelijk vooropgezet plan en de ander niet. Misschien werk je ook wel voor het eerst met verf. Daarom voor de nieuweling en voor het opfrissen van de kennis die je eventueel al hebt: hier een filmpje over het aan de slag gaan met penseel en verf.

In het filmpje gebruik ik olieverf, en als medium om de verf te verdunnen, een olieverf medium.
Wanneer je acrylverf gebruikt kun je daarvoor ook een speciaal medium gebruiken. Maar water volstaat ook. Het is voldoende om je penseel steeds even nat te maken om de verf wat vochtiger te maken.
Wanneer je meer ervaring hebt kun je beter uit de voeten met de hoeveelheid vocht Heel veel water of medium gebruiken geeft een transparant waterverf effect, des te puurder de verf des te meer het dik en in pasta vorm is.
Er is wel een regel voor verf, wanneer je later nieuwe lagen op gaat brengen is het belangrijk om met een verdunde laag te beginnen. Dikke verf heeft meer tijd nodig om te drogen en kan ook gaan barsten. Met een medium help je de verf zich beter te binden met de ondergrond, het doek dat de verf gaat dragen. En de verf mengt met de kleuren onderling, wanneer je het verdunt, ook makkelijker. Dunne verf wordt ook wel gebruikt over een latere laag, om daarmee een bijna doorzichtige kleur te “glaceren” over de ondergrond.

Volg je gevoel bij het schilderen. Het is in de staties zeker van belang het denkhoofd niet te laten domineren. En heel vaak weet je vanuit een diepere laag echt wel wat je kan doen. Hoe meer je gaat nadenken/piekeren over het resultaat dat je wilt, hoe meer blokkades je je zelf geeft om te overwinnen. En ook dat is nét hoe ver jezelf wilt gaan. Begin als je niet gewend bent te schilderen met het volgen van je gevoel. Kijk naar het effect van de kleur op het doek, voelt het prettig of niet, of past het bij het onderwerp waar je jezelf op afstemt, door even afstand te nemen en te kijken naar het resultaat.
Je kunt ook eerst beginnen te schilderen op een proefdoek of op stevig papier om eerst je eigen gevoel te laten stromen, penseelstreek na penseelstreek. Om daarna, als het gevoel dat je hebt bij het thema duidelijker is, op het echte doek uit te proberen, of je de kleuren, texturen en vormen vind die erbij passen.

Ik heb een aantal basis kleuren op het palet gedaan, en neem daar steeds met een penseel een beetje vanaf. In het voorbeeld voor elke kleur een nieuw penseel, om de kleur niet te bevuilen. Wanneer je langer werkt zul je je penselen steeds tussen door moeten afspoelen. En opletten of het passend is een nieuwe kleur bij een onderlaag te zetten, even puur, of mengend. Je kunt na de droogtijd ook weer met andere kleuren over de onderschildering verder, zonder dat de kleuren mengen. Wat anders is als de onderkleur doorschijnt onder de nieuwe kleur. Dat heet glaceren.

Je kunt dekkend en minder dekkend schilderen. Met zichtbare penseelstreken of niet. Overvloeiend of in systematische penseelstreken. Probeer en leer. Als ondergrond kun je van alles proberen, maar dan we zoals gezegd met dunne verf. Het is dan altijd weer over-schilderbaar als je doelbewuster aan de slag gaat.